Psikoterapistin Karşı Aktarımı Üzerine

Öncelikle aktarım ve karşı aktarım kavramlarına değinerek başlamak daha yerinde olacaktır. Aktarım psikoterapide danışanın terapi süreci boyunca hissettikleri, düşünceleri, davranışları, tutumu ve nasıl yansıttığıdır. Karşı aktarım ise terapistin danışan ve terapi süreciyle ilgili hakkında düşünceleri, hisleri, davranışları ve tutumudur. Her ne kadar aktarım ile çalışıyor gibi görünülse de karşı aktarım da terapiye önemli katkısı olan bir aktarım türüdür. Psikoterapistin karşı aktarımı her danışanda yani her terapi sürecinde farklılaşabilmetedir. Karakter yapısını önceleri nevrotik ve psikoz olarak ayıran psikanalistler nesne ilişkileri kuramcılarının önemli katkılarıyla sınırdurum kavramını da kullanmaya başlamışlardır. Buna göre karakter yapısı 'sağlıklı olandan sağlıksız olana doğru' nevrotik- sınırdurum-psikotik olarak gitmektedir. Bugün nevrotik olarak adlandırılan bireylerin aktarımı ve buna karşı terapistin karşı aktarımı farklı, sınırdurum ve psikotik bireylerin de farklıdır. Margaret Mahler'in önemli kuramı ayrılma- bireyleşme karakter yapısının ayrılmasında oldukça önemli bir işlev görmektedir. Buna göre psikotik kişiler ayrılma ve bireyleşme evresi öncesinde kalmış bu sebeple 'çocuksu' hissettiren aktarımları nedeniyle terapistin bebeğe duyulan şefkati misali bir karşı aktarımı oluşması yüksektir. Sınırdurum olan kişiler için durum daha karışıktır çünkü ayrılma-bireyleşme evresine takılı kalan bu karakter yapısı oldukça kaotik bir iç dünyaya sahip olduğu için aktarımı yoğun ve şiddetli bu sebeple terapistin de karşı aktarımı değişken ve zorlayıcıdır. Son olarak nevrotik kişinin ayrılma- bireyleşme evresini tamamladığı düşünülür ve çatışma temelli belirtileri vardır ve bu sebeple aktarımı daha stabil olduğu için karşı aktarım da daha stabildir. Peki aktarımla birlikte neden zaman zaman karşı aktarım da terapide bir araç işlevi görür? Bireyin ötekine yani nesneye karşı olan tutumunun karşılığı olarak nesnenin hissettikleri, davranışı karşı aktarım çerçevesinde değerlendirilebildiği için karşı aktarımı anlamak bireyin nesne ilişkilerini anlamakta oldukça önemlidir.